Saç Ekimi Sonrası Şok Dökülmesi: Neden Olur?

Neden Olur ve Neler Beklenir?

Saç ekimi genellikle daha gür saçlara kavuşmanın son adımı olarak görülür, ancak birçok hasta ameliyattan kısa bir süre sonra endişe verici bir aşama yaşar: şok dökülme. Bunun neden olduğunu ve ne kadar yaygın olduğunu anlamak, hem cerrahların hastalarına daha iyi danışmanlık yapmasına hem de hastaların ameliyat sonrası erken dönemi daha güvenle atlatmalarına yardımcı olabilir.

“Şok Dökülme” Nedir?

Şok dökülme, saç ekimini takip eden haftalarda saçların geçici olarak dökülmesi anlamına gelir. Hem yeni ekilen greftleri hem de mevcut (doğal) saçları kapsayabilir ve alıcı bölgede (greftlerin ekildiği bölge) veya hatta donör bölgede bile meydana gelebilir. Dökülme, greftin başarısız olduğu anlamına gelmez ve kökler genellikle canlı kalır.

Şok Dökülmesi Neden Olur? Mekanizmalar ve Risk Faktörleri

Şok dökülmesine çeşitli faktörler katkıda bulunur. Bunları anlamak, hem cerrahların hem de hastaların bu durumu öngörmelerine ve yönetmelerine yardımcı olabilir.

1. Cerrahi Travma
   Minimal invaziv tekniklerde (örneğin FUE) bile, mikro kesiler oluşturma, greft yerleştirme ve kafa derisini ameliyat etme süreci mekanik strese neden olur. Bu travma, saç foliküllerini erken telojen (dinlenme) fazına girmeye hazırlayarak dökülmeye yol açabilir.
2. Enflamatuar Tepki ve Vasküler Bozulum
   Vücudun doğal iyileşme tepkisi, komşu doğal foliküllere kan akışını bozabilen iltihaplanmayı içerir. Azalmış perfüzyon, saçların dökülmesine neden olabilir.
3. Donör Bölgesinde Effluvium (“Donör Şok Dökülmesi”)
   Şok dökülmesi, alıcı bölgeyle sınırlı değildir. Bazı durumlarda, donör ekstraksiyon bölgesi çevresindeki saçlar, muhtemelen travma ve FUE hasadı sonrası kan akışının bozulması nedeniyle akut effluvium yaşar.
4. Saç Döngüsü Dinamikleri: Telojen ve Anajen Effluvium
   Daha yaygın olanı, foliküllerin dinlenme fazına geçtiği telojen effluviumdur. Bazı durumlarda, özellikle ekimden sonra donör bölgelerde anagen effluvium (büyüme evresindeki saçların dökülmesi) tanımlanmıştır. Bu değişimler, folikülün dayanıklılığı, ameliyat sırasında iskemi ve hastanın bireysel biyolojisi gibi birçok değişkene bağlıdır.
5. Hasta Risk Faktörleri
   FUE (foliküler ünite eksizyonu) geçiren 621 hastayı kapsayan yakın tarihli bir retrospektif çalışmada, cinsiyetin önemli bir risk faktörü olduğu tespit edilmiştir: Kadınlarda şok dökülme olasılığı erkeklere göre önemli ölçüde daha yüksek bulundu. Ayrıca, kadın hastalarda yaş (özellikle 40 yaş üstü) riskle ilişkilendirildi.
6. Teknik / Cerrahi Faktörler
   Kötü teknik, agresif uygulama veya yetersiz cerrahi planlama, travmayı artırabilir. Örneğin, çok sayıda minyatürleşmiş (“zayıf”) doğal saçı olan hastalarda, ameliyatın stresi bu foliküllerin dökülmesini daha kolay tetikleyebilir.

Şok Dökülme Kalıcı Mıdır?

Vakaların büyük çoğunluğunda hayır:

• Çalışmalar, hem doğal hem de nakledilen saçların çoğunun geri döndüğünü göstermektedir: foliküller hayatta kalır ve büyüme döngüsüne yeniden girer.
• FUE sonrası donör bölgede akut effluvium durumunda iyileşme genellikle haftalar hatta aylar içinde tamamlanır.
• Ancak cerrahlar, hastalarına riskin sıfır olmadığını söylemelidir.

Ne Zaman Endişelenilmelidir?

Şok dökülme genellikle iyi huylu ve kendiliğinden iyileşen bir durum olsa da, değerlendirilmesi gereken başka özellikler de vardır:

• Dökülme, yeniden büyüme belirtisi olmadan 3-4 aydan uzun süre devam eder.
• Düzensiz veya yamalı kellik devam ederse, olası greft başarısızlığı veya nekrozu düşündürür. Ancak, alıcı bölgede nekroz nadirdir.
• Donör bölgede, iyileşmeyen yamalar veya yara izi gelişirse, daha ileri trikoskopik veya histolojik değerlendirme gerekebilir.

Son Değerlendirme

Şok dökülme, saç ekimi sonrası doğal, yaygın ve genellikle geçici bir durumdur. Greft kaybından ziyade, kafa derisinin cerrahi travmaya verdiği tepkiyi yansıtır. Hasta danışmanlığı, gelişmiş cerrahi teknik ve bilinçli takip, hem fiziksel etkileri hem de hastaların duygusal sıkıntısını en aza indirmenin anahtarıdır.